Büyükayı takımyıldızında çıplak gözle görünmeyen ve Alkor yıldızına eşlik bir yıldız olduğu keşfedildi. Keşfe göre Alkor’un eşi bir kırmızı cüce.
Astrofizikçi Prof. Ben R. Oppenheimer bir yıldızın yakınında dolanan bir nesnenin keşfine yönelik yeni bir tekniği denerken keşfi gerçekleştirdiklerini belirtiyor. Günümüzden 400 yıl kadar önce Galileo, Kopernik’in haklı olup olmadığını anlamak için teleskobunu gökyüzüne çevirmişti. Eğer Dünya Güneş’in çevresinde dolanıyorsa, en yakın yıldızın paralaks değişimi bunu ele verecekti. Ancak Galile’nin elindeki teknoloji bu öngörü için yeterli değildi. Eğer Galile Alkor’u gözleyebilseydi Kopernik’in kesinlikle haklı olduğunu söyleyebilirdi. Paralaks bir yıldızın Dünya’daki bir gözlemci tarafından farklı zamanlarda (örneğin 6 aylık zaman dilimlerinde) farklı konumlarda görünmesi demektir.
Alkor iki Güneş kütleli olan genç bir yıldızdır. Büyük olmasından dolayı da ömrü daha kısadır. Ancak oldukça parlaktır. Büyükayı’daki Alkor ve onun yakınındakiler 500 milyon yıl önce aynı buluttaki maddeden oluşmuştur. Alkor yıldızı , Mizar ile birlikte aynı konumda yer alırlar. Galile’nin arkadaşlarından biri Mizar’ın aslında bir çift yıldı olduğunu keşfetti.
Mizar-Alkor çifti tarihte askerlik mesleği için bir test aracı olarak kullanılmıştır. Günümüzdeki ışık kirliliği nedeniyle bunu algılamak çok güç. Çünkü geçmişte bu iki yıldız gözleri sağlam olan kişilerce ayırt edilebilirmiş. Günümüzde ise ancak bir dürbün veya teleskopla ayırt edilebiliyor. Bu ikili günümüz optik araçları için bir test yöntemi olarak kullanılıyor.
Şimdi ise Alkor’un tek olmadığı keşfedildi. Alkor’a çok yakın ve ondan oldukça sönük olan ikinci yıldız Kaliforniya Üniversitesi’ndeki Palomar Gözlemevinde keşfedildi.
Durumdan emin olabilmek için birkaç ay sonra teleskoplarını tekrar aynı yıldıza hedefleyen ekip, keşfin doğru olduğunu fark etti. Eğer keşfedilen yıldız Alkor’un çifti değil de başka bir konumdaki yıldız olsaydı birlikte hareket etmeyeceklerdi.
“Sonuçları almak için bir yıl beklemek gereksizdi. Sadece 103 gün sonra Alkor’a tekrar bakınca diğer yıldızın da yanında olduğunu gördük. Bu da bu yıldızların birlikte hareket ettiklerini gösteriyor” diyerek durumu açıklıyor Oppenheimer.
Alkor ve eşi Alkor B, 80 ışık yılı kadar uzağımızda yer alıyor. Birbirlerinin çevresindeki dolanımı 90 yıl kadar sürüyor. Alkor çifti Dünya’nın yörüngesinden dolayı gökyüzünde 0.08 yay saniyelik bir elips çizer. Bu hareketlerini çıplak gözle fark etmek olanaksızdır.
Keşfedilen Alkor B’nin 250 Jüpiter kütlesinde (ya da güneş kütlesinin dörtte biri kütlesinde) olan M-kütleli ya da kırmızı cüce bir yıldız olduğu kabul edildi. Alkor B, Alkor’a göre çok daha soğuk bir yıldızdır.
Paralaks yöntemiyle yapılan bu keşifle birlikte ötegezegen keşiflerinin hızlanacağı düşünülüyor.
Kaynak: Science Daily
