ESA’nın Rosetta aracı ile 67P kuyrukluyıldızı bugün sabah saatlerinde Güneş’e en yakın konumdan geçti. Rosetta Güneş’in 186 milyon km yakınından geçen kuyrukluyıldızdaki değişimleri anbean izledi.
Geçtiğimiz yıl kuyrukluyıldızın yörüngesine giren Rosetta gözlerini dört açarak cisimdeki ve kuyruğundaki değişimleri 327 km uzaktan izledi. Enberi noktasından geçerken her zamankinden daha yoğun olan güneş rüzgârlarının ne gibi sonuçlar doğurduğunu izledi. Böylece ilk kez bir uzay aracı kuyrukluyıldızda uzun dönemde gerçekleşen aktiviteleri gözlemiş oldu. Aracın görevi ise henüz bitmedi. Rosetta şimdi de Güneş’ten uzaklaşmaya başlayan 67P’deki değişimleri bu açıdan da izleyecek.
Rosetta’nın bilimsel kamerası geçiş sırasında gerçekleşen çekirdek kaynaklı birçok patlamayı görüntüledi.
Rosetta projesi araştırmacılarından Nicolas Altobelli: “Bu hareketlilik birkaç hafta daha sürecek. Yani bizler 67P üzerinde birçok noktada jetler ve patlamalar görebiliriz” diyor.
Rosetta aracı 67P’den püsküren su buharı miktarının saniyede iki küvet suya eşdeğer sayılan 300 kg olduğunu hesapladı. Bu, bir yıldır izlenen kuyrukluyıldızın uzaya attığı en yüksek miktardır. Şöyle de söylenebilir: bu miktar geçen yıl Rosetta aracı kuyrukluyıldıza ilk yaklaştığında ölçtüğünün kabaca bin katıdır. Üstelik 67P enberi geçişi sırasında dışarı saniyede 300 g sıvı su attığı da belirlendi.
Kuyrukluyıldız bunun dışında uzaya saniyede 1000 kg toz bıraktı.
ESA uzay aracı operasyon misyonu yöneticisi Sylvain Lodiot: “Son zamanlarda uzay aracını 67P’den biraz uzaklaştırmak zorunda kaldık. Son bir haftadır Rosetta 67P’ye 325 ile 340 km kadar yakın oldu. Hem aracın güvenliği hem de kuyrukluyıldızdan atılan tozun ölçümleri etkilememesi için bu önlemi almamız gerekiyordu” diyor.
Rosetta’nın asıl görevi enberi noktasından önce ve sonra kuyrukluyıldızın çekirdeği ve kuyruğundaki değişimleri saptamaktır.
Geçtiğimiz birkaç ay içinde –yaklaşık 10 ay- güney yarımkürede mevsimsel farklılıklar araştırmacıların işine geldi. Bilim insanları böylece haritanın eksik parçalarını tamamlayabildi.
23 bölgeye ayrılan kuyrukluyıldızda, dört ana jeolojik bölge tanımlandı. Bu bölgelere eski Mısır tanrı ve tanrıçaların adları verildi: Anhur, Khonso, Sobek ve Wosret.
Enberi geçişi olana kadar kuyrukluyıldızın ortalama sıcaklığı da -70 0C’ye yükseldi. Nisan-Mayıs 2015’de kuyrukluyıldız üzerindeki bazı yerlerde sıcaklığın sıfır santigratın üzerine çıktığı ölçülmüştü.
Enberi noktasından geçen 67P gökbilimciler tarafından yakından izlendi. Rosetta aracı 67P’ye çok yakın olduğu için kuyruğun ne kadar uzandığını ölçemedi, ama Dünya’daki büyük teleskoplarca kuyruğun 120.000 km kadar uzadığı belirlendi.
Kuyruğa ait kayda değer gözlemler başta Hawaii’nin en yüksek dağı Mauna Kea’daki İkizler-Kuzey (Gemini) teleskopu olmak üzere çeşitli teleskoplar yapıldı.
“Jet ve patlamalar Rosetta’nın yakın çekimiyle, büyük resim ise yer merkezli teleskoplarla izlenerek kuyrukluyıldızdaki değişimler her yönüyle ortaya çıkarılmaya çalışıldı” diyor Nicolas.
NOT: Rosetta uzay aracının tüm serüvenine http://www.astronomidiyari.com/?tag=rosetta adresinden ulaşabilirsiniz.
