Karadeliklerin Dansı

Karadeliklerin Dansı

Karadelikler uzayda sabit değildir ve işin aslı oldukça dinamik de olabilirler. Doğrudan gözlenemediklerinden onların bu hareketlerini kestirmek zordur. Bu zorluğu aşan bilim insanları iki büyük karadeliğin arasındaki ritmi yakaladılar. Böylece gizemli kozmik cisimlerin bilinmeyen özelliklerini açığa çıkarmayı başardılar. OJ 287…

Karadeliğin Çevresi

Karadeliğin Çevresi

Karadeliğe düşen madde yoğun X-ışınları yayar ki bunlara “imdat çığlığı” da denir. X-ışınlarını gözlemek için özel teleskoplara ihtiyaç vardır. Örneğin NASA’nın Chandra ve ESA’nın XMM-Newton Gözlemevleri bu amaca hizmet eder. Yeni bir çalışma bu gözlemevlerinden birine ait: ESA’nın XMM-Newton X-Işını…

Gökada Merkezinde Tuhaf Cisimler

Gökada Merkezinde Tuhaf Cisimler

Gökada merkezimizdeki Yay A* adlı süper kütleli karadeliğin yakınında yeni tuhaf nesneler grubu keşfedildi. Cisimlerin gaz gibi göründüğü ancak yıldız gibi davrandığı belirtiliyor. Keşfedilen yeni cisimler çoğu zaman kompakt görünmesine karşılık yörüngeleri onları karadeliğe en yakın konuma getirdiğinde gerilirler. Bu…

Kara Deliklerin Kozmik Şafak Kahvaltısı

Kara Deliklerin Kozmik Şafak Kahvaltısı

ESO’nun Çok Büyük Teleskop’unu kullanan gökbilimciler evrendeki en eski gökadaların bazılarının etrafındaki soğuk gaz rezervlerini görüntüledi. 12.5 milyar yıl önceki durumları şimdi görülen bu gaz haleleri, gözlenen gökadaların merkezindeki süper kütleli kara delikler için mükemmel bir ziyafet gibidir. Bu besin…

Dev Karadeliği Saran Toz Diski

Dev Karadeliği Saran Toz Diski

Bir karadeliğin çevresinde neler olmaktadır? Karadeliğin çevresindeki bir madde diski ile karadelik arasında gerçekleşen olayların fiziği nasıl tanımlanabilir? Bu ve benzer soruların yanıtları henüz yok. Evrende hakkında en az bilgimizin olduğu cisimlerin başında karadelikler gelmektedir. Bilinmezlik her zaman dikkat çekicidir,…

Dev Karadelikten Yayılan Jetler

Dev Karadelikten Yayılan Jetler

10 Nisan 2019’da Olay Ufku teleskopu (Event Horizon Telecope, EHT) 55 milyon ışık yılı uzaklıktaki M87 gökadasının merkezinde yer alan 6,5 milyar güneş kütleli süper kütleli karadeliğin görüntüsünü yayınlamıştı. Şimdi ise karadelikle ilgili ayrıntılar gelmeye başladı. NASA’nın Spitzer teleskopu ile…

Bir Yıldızın Çaresizliği

Bir Yıldızın Çaresizliği

Bir yıldızın karadeliğe düşerken yaydığı ‘imdat’ çığlıkları çaresizliğini gösteriyor. ESA’nın XMM-Newton Gözlemevini kullanan gökbilimciler bir yıldızı yutarken keşfedilen karadeliğin dönüş hızını ele veren olağanüstü parlak ve kararlı bir sinyal keşfetti. (Yani ‘kasap et derdinde….’) Karadeliklerin evrendeki tüm gökadaların merkezlerinde saklandığı…

ALMA ve MUSE’den Gökadasal Şelale Tespiti

ALMA ve MUSE’den Gökadasal Şelale Tespiti

ALMA ile yapılan gözlemler ve ESO’nun VLT’si üzerindeki MUSE tayfçekeri ile alınan veriler Abell 2597 kümesinin en parlak gökadasında bulunan bir karadeliğin tetiklediği moleküler gaza dair muazzam bir akıntıyı gözler önüne serdi — bu kozmik şelaleyi besleyen iç ve dış…

Bir Karadelik Yakınlarında Dolanan Maddenin İlk Ayrıntılı Gözlemleri

Bir Karadelik Yakınlarında Dolanan Maddenin İlk Ayrıntılı Gözlemleri

ESO’nun GRAVITY aygıtı Samanyolu’nun merkezindeki karadeliğin durumunu doğruladı ESO’nun üstün hassasiyete sahip GRAVITY aygıtı uzun süredir Samanyolu’nun merkezinde gizlendiği öne sürülen süper kütleli bir karadeliğin varlığına dair yeni kanıtları ortaya çıkardı. Yeni gözlemler olay ufku bölgesinin hemen dışında ışık hızının…