Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Mars Express uzay aracından alınan görüntüde çarpışma sonrasında oluşan küçük bir kraterde geçmişte su olduğu ve gezegende sert rüzgarların estiği yönünde kanıtları gösterdi.
Schiaparelli krateri olarak bilinen krater Mars ekvatorunun doğusundaki 460 km’lik Terra Meridiani havzasında bulunuyor.
NASA’nın uykudan kalkamayan robotu Ruh (Ruh)’un daha önce yolladığı verilerin incelenmesiyle yeraltında tıpkı karın erimesine benzer şekilde su oluşumuna rastlandı.
Yüzeye yakın toprak ile alt katmanlar arasına sızan suyun donduğu sanılıyor. Buradaki sızıntı Mars’ın kendi ekseni çevresindeki dönmesiyle gerçekleşen iklim değişiklerine bağlanıyor.
NASA’nın Spirit Mars gezginiyle elde edilen, Mars’ın eskiden yaşam için elverişli olup olmadığına ilişkin 4 yıldır süren araştırma, yüzeydeki kayalardan elde edilen kanıtlarla devam ediyor.
Spirit ile 2005 yılının sonlarına doğru incelenen kayalarda yüksek yoğunlukta karbonat bulunmuş ve bunun ancak asitle çözünebileceği belirlenmişti.
Bilim insanları Mars’ın iklim değişimine bağlı olarak değişen, kuzey kutbundaki buzulların 40 yıldır sakladığı sırrı çözmek için yeni kanıt arayışına girdi. Bunun için gezegenin çevresinde dolanan Mars Yörünge Keşif Aracı’nın (MRO) verileri toplanarak büyük buzullar incelenmeye başlandı.
“Mars yüzeyindeki kıvrımlı kanallar, buralardan akan lavlar ya da su ile oluşmuş. Bu düşünce aslında bölgede yaşam olma olasılığını da akla getiriyor.” Hemen dikkatleri üzerine toplayan bu fikir, NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden Jacop Bleacher tarafından dile getirildi.
Mars’ın kuzey yarımküresinin orta enlemlerinde bulunan toprak yüzeyinde saklı bulunan kalın buz kütlelerinin varlığı ortaya konuldu.
NASA’nın MRO aracı ile ilk kez iki yıl önce bölgede buz olabileceği belirlendi. Bölgenin bir zamanlar yoğun buz kütleleri içinde yer aldığı belirlendi.
Uydu görüntülerine dayanarak Mars’ın 3 milyar yıl önce bugünkünden daha ılık ve sulu bir yüzeyi olduğunu söyleyebiliriz. Yüzeydeki göller eriyen buzullardan oluşmuştu. Önceki araştırmalarda gezegenin 3.8 ile 4 milyar yıl önceye kadar sulu olduğu ortaya çıkarılmıştı. Yeni bir çalışma ile daha fazla detay elde edildi. Mars Yörünge Keşif Aracı ile gezegenin yüzeyine ilişkin daha detaylı görüntüler elde edildi. Bu görüntülerle suyun daha geç dönemlerde gezegende bulunduğu bilgisi elde edildi.
Mars yüzeyindeki su göllerini oluşturan buzulları ne eritmiş olabilir?
Mars’ta bir robot tarihteki Truva Savaşı’nda Yunanlıların bir şehri kuşattığı gibi kumlar tarafından kuşatıldı. Mars’ta görev yapan ikiz robotlardan Spirit 6 ay önce yumuşak ve pudra gibi ince kuma saplanmıştı. Robotun zaten bir tekerleği arızalıydı ve kurtarma çabaları sırasında da diğer tekeri arıza yapmıştı. Çabalar şimdiye kadar sonuç vermedi. Aksine ilk kurtarma operasyonlarında araç kuma daha fazla saplanınca iş içinden çıkılmaz hale gelmişti. Spirit’i kurtarma çabaları sürerken bir yandan da Mars yüzeyine ilişkin deneyler ve testler devam ettiriliyor.
Mars üzerinde yapılan yeni bir çalışmaya göre Mars yüzeyinde bir zamanlar bir okyanus bulunuyordu. Çalışma ABD’deki Kuzey İllinois Üniversitesi’nce geliştirilen bir bilgisayar programı ile gerçekleştirildi. Çalışmaya göre bilinen vadilerin uzunluğu geçmişte şimdikinden en az 2-3 kat daha uzun olmalı. Okyanus Mars’ın kuzey yarımküresinin büyük bir kısmını kaplıyor. Geçmişte bu bölge bol yağış almaktaydı. Mars’taki nehir yapıları dünyadakilerle benzerlik gösteriyor. Bu da Mars’ın bir zamanlar gerçekten sıcak olduğunu gösteriyor. Yüzeyde suyu tutabilecek kadar sıcak.
NASA’nın Mars Yörünge Keşif Aracı, gezegenin güneyindeki Hale Krateri’nin güneydoğusunda yer alan kanalları gösteren yaklaşık 3 km’lik bir alanı kapsayan görüntüyü dünyaya yolladı. Görüntü araçtaki Yüksel çözünürlüklü resim işleme yeteneğine sahip HiRISE kamerası ile alındı.Kanalların kraterlerle direkt bağlantılı olduğu durumların ender bulunduğu biliniyor. Bilim insanları kuyruklu yıldız veya yağış gibi etkenlerle bu tip kanalların oluşacağını öngörmektedirler.
