Geçmişe bakmak. Belki de zamanda yolculuk budur. Kuasarların ve uzak gökadaların merkezlerindeki karadeliklerin aktif ve çok güçlü oldukları belirlendi. Bu karadelikler 100 milyon ile 10 milyar güneş kütleli olup çevrelerinde yoğun olarak gaz ve toz bulutu dolanmaktadır.
NASA’nın Chandra X-Işınları Gözlemevi ile bir gökadadaki süper kütleli bir karadelikten güçlü rüzgârlar nedeniyle fışkıran gazı görüntüledi. Bu keşif gökadaların merkezlerinde bulunan karadeliklerin gökadaların gelişiminde önemli rol oynadığını gösteriyor.
Gökbilimciler evrenin ilk zamanlarında oluşmuş bir yıldız keşfetti. Yıldız büyük patlamadan sonra ikinci kuşak içinde oluşmuş. Yaşlı yıldız bizden 290 bin ışık yılı uzaklıktaki yaşlı yıldızları içinde barındıran Yontar (Sculptor) cüce gökadasında bulunuyor.
Samanyolu’ndaki yıldızların dörtte birinden fazlası başka bir sistemden gelmiş. Yeni yapılan bir çalışmaya göre bu yıldızlar Samanyolu ile birleşen 6 cüce gökadaya ait. Büyük gökadaların daha küçük gökadaların birleşmeleri sonucu oluştuğu düşünülüyor.
Sabah kalktığınızda evinizin arka tarafındaki bahçede dinazor gördüğünüzü düşünün. Gökbilimciler tam da buna benzer bir gökada keşfettiler: 10 milyar yıl önce oluşmuş ve bir arada bulunan bir gökada kümesi. Bunlar birleşip büyük gökada oluşturmadan bozulmadan kalmış bir kümedir.
Samanyolu dışında gizlenmeyi başarmış en ilkel yıldız ESO’nun Çok Büyük Teleskobu ile ortaya çıkarıldı. İlk yıldızların Büyük Patlama’dan yani bir süre sonra ortaya çıkmaya başladığı düşünülüyor. Bu yıldızlar hidrojen ve helyumdan oluşmuştur ve yapılarında metal elementler oranı çok azdır.
Geçtiğimiz ay 14 Ocak’ta göreve başlayan kızılötesi teleskop WISE ile 4 farklı nesneye ait yeni görüntü elde edildi: bir kuyrukluyıldız, patlayan bir yıldızdan oluşmuş bulut, Andromeda Gökadası ve yüzlerce gökadadan oluşmuş bir küme.
Yandaki görüntü M31 ya da bilinen adıyla Andromeda Gökadasına ait. Görüntü Chandra (X-ışını), Spitzer(kızılötesi) ve Dijital İzleme-Digitized Sky Survey (görünür ışık) verilerinden oluşturuldu. Gökadanın merkezini gösteren sarı parlak bölge Chandra ile alınmıştır.
Hubble Uzay Teleskobu ile alınan veriler ışığında evrendeki gökada türleri ve şekillerine yönelik bir çalışma yapıldı. Çalışmaya göre günümüzde bulunan sarmal gökadaların yarısından fazlasının 6 milyar yıl içinde çarpışmalar ve birleşmeler sonucunda oluştuğu kuramını doğruladı.
4.6 milyar ışık yılı uzaklıkta Başak (Virgo) Takımyıldızı içinde iki kuasar birleşiyor. Kuasarlar birbirinden sadece 70 bin ışık yılı uzaklıkta bulunuyor. Yandaki görüntü aslında iki farklı teleskopla alınmış görüntülerin birleştirilmesiyle elde edildi: Chandra ve Magellan.
