Merak (Curiosity) Mars’ta eskiden içinden gürül gürül su akan bir dere keşfetti. Önceki Mars görevlerinde Mars’ta eskiden su olduğuna ilişkin kanıtlar vardı, ancak ilk kez dere yataklarında görülen çakıllar ve su izlerinin yer aldığı kayalar görüntülendi.
Bilimciler ‘conglomerate’ adı verilen suyun izlerini taşıyan taşların yeni görüntülerini iletti. Taşların boyutları ve şekilleri bir zamanlar akan suyun ipuçlarını taşıyor.
Kaliforniya Berkeley Üniversitesi’nden Merak bilim ekibi üyesi William Dietrich: “Saniyede3 mhareketli olduğunu hesapladığımız su aynı zamanda çakılları da sürüklüyordu. Daha önce Mars kanalları hakkında çalışmalar yapılmıştı. İlk kez suyun taşıdığı çakılların görüntüsünü elde ettik” diyor.
Dere yatağı, Gale Krateri’nin kuzey kenarında, Fırtına (Sharp) Dağı düzlüğünde bulunuyor. Bölgenin yörüngeden alınan görüntülerinde ortaya çıkan taşların da dere taşı olarak bilinen çakıl taşları olduğu görüldü. Yeni veriler dere kenarının çeşitli katmanlarını ve dere içinde de alüvyal dağılım olduğunu gösteriyor.
 |
 |
| Görüntüde Merak’ın hedefteki Glenelg noktasına varmak üzere şimdiye kadar geçtiği noktalar gösteriliyor. Araç dere yatağını Hottah’da buldu. (NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona) | Merak daha önceki uydu görüntülerinde alüvyal alan olduğu görülen yere indirildi. Aracın indiği nokta + ile işaretlenmiştir. (NASA/JPL-Caltech/UofA) |
Dere kenarları ve çakıl izleri suyun bir ya da birkaç yıl boyunca aktığını gösteriyor. Keşif Merak’ın Mastcam kamerası ile gerçekleşti.
Çakıllar bir kum tanesinden bir golf topu büyüklüğüne kadar değişen boyutlarda. Bazıları köşeli bazıları yuvarlak biçimlidir.
Tuscon’daki Gezegen Bilimleri Enstitüsü’nden Merak bilimcisi Rebecca Williams: “Bu taşların şekilleri ve boyutlarına baktığımızda, bunların rüzgâr tarafından aşınmadıklarını ya da taşınmadıklarını söyleyebiliriz” diyor.
Bilim ekibi geçmişteki sulu ortamın özelliklerini ortaya çıkarabilmek için bu taşların içindeki bileşimlerin element yapısını anlamaya çalışıyor. Bu taşlar krater ve bölgenin jeolojik yapısını hakkında da önemli bilgiler sağlayacaktır.
 |
 |
| Suyun akarak aşındırdığı kaya ve ondan oluşan çakıl taşları. ( NASA/JPL-Caltech/MSSS) | Suyun akarak aşındırdığı kayalardan oluşan çakıl taşlarından Dünya’dakilerin (sağdaki) ve Mars’takilerin görüntüleri (solda). (NASA/JPL-Caltech/MSSS and PSI) |
Fırtına Dağı’nın dibindeki Gale Krateri robotun inceleme yapacağı ana alandır. Yörüngeden tespit edilen kil ve sülfat mineralleri yaşam için gerekli olan karbon temelli organik bileşikler için iyi bir koruma yapıları olabilir.
“Uzun ve akar durumdaki bir derenin çevresi yaşam için uygun olabilir. Hareket ettiğimiz Fırtına Dağı organik moleküllerin korunması açısından iyi bir ortam oluşturmayabilir. Ancak bu bölge olası yaşam için uygun çevreye sahip bir sigortadır.
Mars Bilim Laboratuarı iki yıllık görevi boyunca Gale Krateri çevresinde mikrobik yaşam için uygun şartların olup olmadığını üzerindeki 10 bilimsel aletle araştıracak.
