Kedi Pençesi Bulutsusu (NGC 6334), büyük kütleli yüzlerce yıldızın doğum yeri olan, büyük bir yıldız doğumevidir. Şili Paranal Gözlemevi’ndeki Görünür ve Kızılötesi Gökbilim Tarama Teleskopu (VISTA) ile alınan yeni, görkemli bir ESO görüntüsünde kızılötesi ışık görüntüyü anlaşılmaz hale getiren parıldayan gaz ve toz bulutlarının arasından geçmekte ve görüntüde Kedi’nin bazı gizli genç yıldızları gözler önüne serilmektedir.
Samanyolu’nun merkezine doğru, Dünya’dan 5500 ışık yılı(*) uzaklıkta, Akrep takımyıldızı doğrultusunda bulunan Kedi Pençesi Bulutsusu 50 ışık-yılı genişliğinde bir alanı kaplamaktadır. Görünür ışıkta, sıcak genç yıldızlar tarafından aydınlatılan gaz ve toz, gökcismine takma adını veren gizemli kırmızımsı şekilleri meydana getirmektedir. ESO’nun La Silla Gözlemevi’ndeki (eso1003) Geniş Alan Görüntüleyicisi (WFI) ile alınan yeni bir görüntü ile bu görünür ışık görüntüsü detaylı bir şekilde kaydedilmiştir. NGC 6334 gökadamızdaki en aktif büyük kütleli yıldız doğumevlerinden birtanesidir.
VISTA, ESO’nun Şili Atacama Çölü’ndeki Paranal Gözlemevi’ne en son eklenen dünyanın en büyük tarama teleskopudur (eso0949). Bulutsunun böylesine güzel fakat dikkat dağıtan tozunu bir uçtan bir uca tamamıyla gören, ve görünür ışık teleskoplarının görme yeteneğinden gizlenen nesneleri gözler önüne seren kızılötesi dalgaboylarında çalışmaktadır. Görünür ışık yıldızlararası toz tarafından dağıtılma ve soğurulma eğilimi göstermektedir, fakat toz kızılötesi ışıkta neredeyse saydam özellik göstermektedir.
VISTA’nın ana aynası 4.1 metre genişliğindedir ve – herhangi bir teleskop üzerindeki- en büyük kızılötesi kamera ile donatılmıştır. Yakınındaki zirvede bulunan ESO’nun Çok Büyük Teleskop’u (VLT) ile birlikte olağanüstü görüş koşullarını paylaşmaktadır. Bu güçlü teleskopu kontrol eden gökbilimciler Kedi Pençesi Bulutsusu’nda bulunan bazıları neredeyse Güneş’ten on kat daha büyük kütleli yıldızların doğum sancılarını görmeye gayret ettiler. Kızılötesindeki görüntü dikkat çekici biçimde görünür ışıktakinden farklıdır. Görüşü çok daha az engelleyen toz ile bu yıldızların nasıl oluştukları ve yaşamlarının ilk birkaç milyon yılındaki gelişimleri hakkında çok daha fazla şey öğrenebilecekler. VISTA’nın çok geniş görüş alanı bir fotoğraf içinde tüm yıldız oluşum bölgesinin şimdiye kadar çekilen en net görüntüsünün alınmasına imkan vermektedir.
VISTA görüntüsü burada ilk kez tamamen görülen karanlık tozun muhteşem sarmaşık filiziyle kaplanmış Samanyolu Gökadamız’ın sayısız yıldızıyla doldurulmuştur. Toz bazı yerlerde VISTA kamerasının duyarlı olduğu yakın kızılötesi ışınımı bile engelleyecek kalınlıktadır. Resmin merkezine yakın bölgelerdeki gibi, tozlu alanların çoğunda, turuncu renkle görülen bölgeler başka türlü gizli kalacak genç yıldızları ve onlara eşlik eden jetlere ilişkin kanıtları göstermektedir. Daha dışarıya doğru ise, VISTA’nın görüntüsünde açığa çıkan hafifçe yaşlı yıldızları yaşamlarının ilk birkaç milyon yılındaki ilk çekirdek birleşmesinden kararsız durum dönemine kadar götüren süreçler gözler önüne serilmektedir.
VISTA teleskopu şu anda tamamlanması yıllar alacak birçok büyük güney yarımküre gökyüzü taramasına başlamıştır. Teleskopun büyük aynası, yüksek kalileti görüntüler, duyarlı kamera ve devasa görüş alanı onu uzak ara Yeryüzü’ndeki en güçlü kızılötesi tarama teleskopu haline getirmektedir. Bu çarpıcı fotoğrafın gösterdiği gibi VISTA, gökbilimcileri aksi takdirde elde edemeyecekleri verilerin analiziyle meşgul etmeye devam edecektir. Bu kedinin sırları şimdiden açığa çıktı.
Diğer iki film:
1. Kızılötesi görüntüde gezinti
2. Bulutsunun görünür ve kızılötesi görüntüleri
(*)Işık yılı: Işığın bir yılda aldığı yol. (Yaklaşık 9.5 trilyon km)
Kaynak: ESO-Türkçe
ESO’nun önceki Kedi Pençesi Bulutsusu yazısı için tıklayınız.
