NASA’ya ait OSIRIS-REx uzay aracı asteroide ulaştığında özel bir cisme baktıklarını anladılar. Kayalarla örülü asteroit sadece elmas şekilli olmasıyla değil yüzeyindeki çatırdamalar nedeniyle uzaya parçalar fırlatmasıyla da dikkat çekiyordu. Bennu asteroidinin yakından bir buçuk yıldır izlenmesi bu dinamik parçacık fırlatma olayı anlaşılmış görünüyor.
8 Eylül 2016’da fırlatılan OSIRIS-REx aracı Bennu asteroidinden örnek alıp Dünya’ya getirmek üzere planlanmıştır.
Genel olarak asteroitler değil kuyruklu yıldızlar dikkatleri çeker. Kuyruklu yıldızlar buz, kaya ve tozdan oluşur. Bu cisimler yörüngeleri gereği Güneş’e yaklaştıkça ısınır ve yüzeylerindeki buz buharlaşmaya başlar, tozlar uzaya savrulur ve arkasında uzun bir kuyruk oluşur. Diğer taraftan asteroitler temel olarak kaya ve tozdan (belki biraz da buz) oluşur. Ancak bu uzay kayalarının bazıları şaşırtıcı özelliklere sahip olabilir.
OSIRIS-REx aracı Bennu yüzeyinden çakıl taşı büyüklüğündeki parçacıkların koparak uzaya savrulduğunu ve ardından asteroidin kütle çekimi nedeniyle tekrar yüzeye düştüğünü belirledi. Ancak bu düşme düşük çekim kuvveti nedeniyle tekrar sıçrayarak uzaya dönmesine neden olmaktadır. Parçacıkların bazıları tekrar geri dönmemektedir.
Araştırmacılar Bennu’dan neden parçacık fırladığını anlamaya çalıştılar. Parçacık boyutları termal kırılma nedeniyle beklenen süreçle eşleşir (kaya parçalarının asteroidin yüzeyine dönerken tekrar ve tekrar ısınıp soğuması). Fırlayan parçacıkların yerleri modeldeki çarpma konumlarıyla eşleşmektedir. Bu açıklama yerinde görülse de kesin bir cevap için daha fazla gözlem yapılması gerekmektedir.
Bennu yüzeyinden ortalama günde bir veya iki parçacık fırlamaktadır. Bunlar çok düşük kütleçekimsel ortamda bulundukları için çok yavaş hareket ederler. Bu da araç için çok az tehdit oluşturmaktadır. Araç 20 Ekim’de örnek almak için asteroitin yüzeyine değecek. Alınan örnek içinde uzaya atılmış parçacıklarda olabilecek.
Her şey planlandığı gibi giderse uzay aracı Eylül 2023’te üzerindeki örneklerle Dünya’ya dönecek.
