İki yıldan uzun süredir kuyrukluyıldız çevresinde dolanan Rosetta görevini sona erdirerek kontrollü biçimde 67P’ye düşürüldü.
Rosetta son manevrasını kuyrukluyıldızın Ma’at adlı bölgesine doğru yaptı ve buradaki bir noktayı hedefleyerek son sinyalini Dünya’ya iletti.
Rosetta iniş sırasında kuyrukluyıldızın yüzeyine oldukça yaklaştığından yüzeydeki gaz, toz ve plazmayı yüksek çözünürlüklü görüntüler eşliğinde ortaya çıkardı.
Bu yapılar kuyrukluyıldızın yüzey dinamiğinde önemli rol oynar. Özellikle yüzeydeki kraterler dikkatle incelenmektedir.
Rosetta bölgeye inmeden önce son görüntüleri iletti. Bu veriler araçtan alınan son bilgiler oldu.
ESA Genel Yöneticisi Johann-Dietrich Wörner: “Rosetta tarihe geçmiş bir araçtır. Aracın başarısı kendisinden istenen seviyeyi aşmış ve ötesine geçmiştir. Hayallerde bile göremeyeceğimiz derecede önemli işler çıkarmıştır” diyor.
ESA’nın Bilim Yöneticisi Alvaro Giménez: “On yıllarca süren çaba sonunda bir kuyrukluyıldızı yakından izleme fırsatı bulduk. Kuyrukluyıldızın çevresinde doğal laboratuvar oluşturarak birçok bilgi elde ettik” diyor.
“Bir kuyrukluyıldıza ilk kez Giotto ile 1986 yılında yaklaştık. Giotto aracı Halley kuyrukluyıldızının çekirdeğini görüntülemişti. Aracın ilettiği veriler yıllarca bilimcileri meşgul edecek kadar çoktu.”
ESA bilim danışmanı Mark McCaughrean: “Ancak Rosetta bundan daha farklıydı. Hem kuyrukluyıldızın yörüngesine girmiş hem de yüzeyine Philae adlı bir sonda yollamıştı. Görevin başından sonuna kadar heyecan eksik olmadı” diyor.
2004 yılında fırlatılan Rosetta, Güneş çevresinde altı kez dolanırken; üç Dünya ve bir Mars yakın geçişi yaptı. Toplamda 8 milyar km yol kat eden araç iki asteroitle karşılaştı.
Araç 2014 yılının Ağustos ayından bu yana 67P/Churyumov–Gerasimenko kuyrukluyıldızı çevresinde dolanıyordu.
Bir kuyrukluyıldızın yörüngesine giren ilk araç olan Rosetta, aynı zamanda bir kuyrukluyıldızın yüzeyine sonda yollayan ilk araç oldu. Philae adlı sonda Kasım 2014’de yüzeye indirildi.
ESA Operasyon Müdürü Sylvain Lodiot: “786 gündür kuyrukluyıldızın yörüngesinde olan Rosetta çeşitli tehlikelerde atlattı. Hiç beklenmedik anda cihazlardan birinde arıza oluştu, kendini tedavi etmeyi başardı. Ardından kuyrukluyıldızın yüzeyinde gerçekleşen birkaç patlamadan “güvenli mod” yardımıyla kıl payı kurtuldu” diyor.
Aracın görevinin sona erdirilmesi nedenlerinden biri 67P’nin yakında Jüpiter yörüngesinin ötesinde yoluna devam etmesi. Bir başka ifadeyle Güneş’ten giderek uzaklaşması. Bu da aracın kendine yetecek gücü toplamasını ve Dünya ile olan iletişimini zorlaştıracaktı.
Rosetta’nın Bulguları
Ağustos 2014’den bu yana 67P’yi gözleyen Rosetta birçok keşfe neden olmuştur. Başta, Temmuz 2014’de elde ettiği görüntü ile 67P’nin iki ayrı başa sahip olduğunu göstermiştir.
Rosetta uzun dönemde ise kuyrukluyıldızın yüzeyini, çekirdeğini, kuyruğunu, atmosferin yoğunluğunu ölçtü. Mevsimlere bağlı olarak yüzeydeki tozun değişimini görüntüledi.
Aslında bilim insanlarını şaşırtan asıl keşfi kuyrukluyıldızın çekirdeğinde gaz akışlarına bağlı moleküler oksijen ve azot hareketliliği ile Dünya’daki okyanuslarda bulunan sudan farklı lezzette suyun olduğunu göstermesi oldu.
Tüm sonuçlar kuyrukluyıldızın 4,5 milyar yıl önce Güneş Sistemi’nin doğduğu dönemde oldukça soğuk olan ata-gezegen bulutsudan oluştuğunu gösteriyor.
Daha önce Dünya’ya suyun ve yaşamın temel taşlarının kuyrukluyıldızlarca geldiği fikri öne sürülmüştü. Rosetta bunu da araştırdı.
Rosetta kuyrukluyıldızda genelde amino asit olarak bilinen glisin ve fosfor tespit etti. Bunlar hücre zarlarının ve DNA’nın önemli bileşenleridir. Bunun dışında çeşitli organik bileşiklerin izine de rastlandı.
Proje bilimcisi Matt Taylor: “Rosetta bize buruk bir şekilde veda etti. Ancak aracın kaderi önceden çizilmişti. Buna karşılık başarıları uzun yıllar akıllarda kalacak ve ilettiği veriler genç araştırmacılar tarafından irdelenecek” diyor.
Rosetta bize “elveda” demesine karşılık ilettiği veriler daha uzun yıllar incelenmeye devam edecek.
“Önümüzde çözülmesi gereken birçok gizem var. Bunları çözecek verilerse elimizde. İlerleyen zamanda birçok sürpriz sonuçlarla karşılaşabiliriz. Bir yere gitmiyoruz, işe yeni başlıyoruz” diyor Taylor.
