Geçtiğimiz yıl keşfedilen ve yıldızından Pluto’nun Güneş’e olan uzaklığından 16 kat daha ötede olan bir gezegen kafaları karıştırmış görünüyor. Bazı gökbilimcilere göre bu gezegen yıldızın doğduğu sırada yerinden edilerek ileri atılmış olabilir.
Şili’deki İkizler Gezegen Görüntüleyicisi (GPI) ve Hubble Uzay Teleskopu’nun elde ettiği görüntüler yıldız sisteminin çok orantısız bir kuyrukluyıldız kuşağı olduğunu gösteriyor. Bunlardan biri yıldıza oldukça yakın olduğundan gezegenlerin çoğu buradaki kuyrukluyıldızların yörüngesini değiştiriyor olabilir. Bunların arasında yörüngesi değişmiş gezegenlerde olabilir.
Gözlenen dışlanmış gezegen sürüklenen kalıntı halkasının bir parçası olabilir.
Kaliforniya Üniversitesi’nden astronomi profesörü Paul Kalas: “Gezegenin, yıldızın yakınından uzağa fırlatılmış gaz, toz ve malzeme diskinin bir parçası olduğunu düşünüyoruz. Elimizde küçük de olsa çeşitli kanıtlar bulunuyor” diyor.
Arizona State Üniversitesi’nden yüksek lisans öğrencisi Abhi Rajan: “Gezegenin çevresi çok fazla tozla sarılı olabilir. Bunu anlamak için takip gözlemlerine devam ediyoruz. Her açıdan sıra dışı bir durumla karşı karşıyayız” diyor.
Güneş Sistemi’nin gençlik döneminde şimdiki sekiz gezegenin arasında olan ancak zamanla dışarı atılmış gezegenler olabilir.
“Elimizde 13 milyon yıl yaşındaki güneş sisteminin bir fotoğrafı yok. Şu an sistemin Kuiper Kuşağı’ndaki madde kadar kütle kaybettiğini düşünüyoruz. Bunun ispatı için geriye dönüp bakma şansımız yok. O zaman başka bir zaman makinesi kullanmalıyız ki bunun da yolu genç yıldız sistemlerine bakmaktır” diyor Kalas.
Göçe iç gezegenler ya da yıldızın yakınından geçen başka bir yıldız sebep olmuş olabilir. Ekip bunun için büyük bir gezegen araması gerçekleştirdi ancak böyle bir gezegene rastlanmadı.
İncelenen model yıldız Crux yönünde 300 ışık yılı uzaklıktaki HD 106906, 13 milyon yıl yaşındadır. 4,5 milyar yıl yaşındaki Güneş’e göre oldukça genç bir yıldızın incelenmesi Güneş Sistemi’nin gençliği hakkında bilgi verir.
2004 yılında yıldızın 11 Jüpiter kütlesinde HD 106906b adlı gaz dev gezegeni olduğu keşfedilmişti. Gezegenin yıldızından 650 astronomi birimi kadar uzakta olması şaşkınlık yaratmıştı. 1 astronomi birimi Dünya-Güneş arası uzaklıktır.
Genel kabul gören kurama göre gezegenler yıldızı da oluşturan gaz ve toz diskinin bazı alanlarda yoğunlaşmasıyla oluşur. Ancak Hubble ile yıldızdan oldukça uzakta bulunan toz diskinin ve gezegenin keşfedilmesi, bu modelin doğruluğunu tartışmaya açtı.
Araştırma ekibi Mayıs 2015’de yıldızın olası diğer gezegenlerini ararken Güneş Sistemi’ndeki Kuiper Kuşağı’nın Güneş’e olan uzaklığı kadar olan yerde bir toz kuşağı fark etti. “Güneş Sistemi’ndeki tüm gezegenlerin yer aldığı 50 astronomi biriminden daha geniş alana yayılan bu toz diskinin varlığı, yıldız ile disk arasındaki bölgede gezegenlerin oluşmakta olduğu bilgisini verir” diyor Kalas.
Hubble Teleskopu ile elde edilen görüntülere tekrar bakılarak toz halkasının çok büyük uzaklıklara yayıldığı ancak arada gezegen oluşumları nedeniyle çeşitli boşlukların yer aldığı fark edildi.
“Bu keşifler sistemin son zamanlarda bilinmeyen bir nedenle asimetrik duruma geldiğini gösterir. Gezegenler genellikle ortak bir düzlemde dolanırken yıldızdan bu kadar uzakta bir gezegen olması ve düzlemle 21 derecelik açı yapması sıra dışı bir durumdur.”
Kalas ve ekibi gezegenin yakınında bir kuyrukluyıldız kuşağı olması nedeniyle gezegenin tozlu malzemeyle sarılı olabileceğini düşünüyor. Bu hipotezi test etmek için GPI ve Hubble gözlem verilerinin incelenmesi gerekiyor. Buna karşılık üçüncü bir açıklamada söz konusu.
Araştırmacılar HD 106906b’nin Satürn gibi halka yapısına sahip olup olmadığını belirlemek için Hubble’ın duyarlı gözlemlerine ihtiyaç duyuyor.
Yıldızın çevresinde önerilen iç kuşak ESO’nun Şili’deki Çok Büyük Teleskopu ile başka bir ekip tarafından onaylandı. Ancak burada elde edilen veriler, görülen kalıntı diskinin orantısız olduğunu gösteren Hubble’ın Gelişmiş Kamera verileri kadar belirgin değildi.
Araştırmacılar GPI Ötegezegen Araştırması ile gezegen sistemlerinin ve dinamiklerinin nasıl şekil aldığını anlamak için en fazla 100 milyon yıl yaşındaki 600 genç yıldızı daha incelemek istiyor.
