Hubble Uzay Teleskopu XZ Tauri olarak bilinen çoklu yıldız sistemi, komşusu HL Tauri ve birkaç yakın genç yıldızın olduğu bölgenin çarpıcı görüntüsünü elde etti. XZ Tauri güçlü rüzgârları ve jetleriyle parlak ve güzel kümelerle dolu uzaya genişleyen bir gaz baloncuğunu besliyor. Bu cisimler çarpıcı bir sahne oluşturarak bölgeyi aydınlatıyor.
Boğa takımyıldızındaki bu karanlık ve korkutucu manzara 450 ışık yılı uzaklıktadır. Bu bölge büyük ve koyu bulut LDN 1551‘in kuzey-doğusunda yer almaktadır.
Görüntü merkezinin solunda XZ Tauri’nin içinde bulunduğu pas renkli bir bulut yer almaktadır. Parlak nokta tek bir yıldıza ait gibi görünse de aslında birçok yıldızdan oluşmaktadır. Burada bir ikili yıldızın olduğu düşünülse de üçlü bir yıldızdan oluşan sistem olması daha olası görünmektedir.
Hubble 1995 ve 2000 yılları arasında sistemden dışarı doğru genişleyen gazı gözledi. Bu kabarcık XZ Tauri’nin sol üstünde küçük, turuncu renkli kabarcık olarak görülebilir. Bu gaz on milyarlarca kilometre bir alanda iz bırakarak dışarı doğru hızlanarak ilerliyor. Kabarcık çarptığı maddenin tetiklenerek şok dalgaları üretmesine neden olmaktadır.
XZ Tauri’nin sağında ise başka bir destansı sahne görülüyor. Hafif kırmızı peleriniyle mavi renkteki yoğun çizgiler HL Tauri‘yi [1] işaret etmektedir. Ayrıca daha az enerjik Herbig-Haro nesnesi 150 HH’de göz kırpmaktadır. Herbig-Haro nesneleri yeni doğmuş yıldızların uzaya attığı sıcak gazdan nispeten küçük oluşumlardır.
Hubble görüntüsünün sağ altında HH 30 adlı başka bir Herbig-Haro nesnesi ve değişen yıldız V1213 Tauri görülmektedir. Yıldız karanlık bir şeritle iki bölünmüş düz toz içindeki parlak diskte gizlidir. V1213’den yayılan ışık ancak bu toz diskindeki aralıklardan sızabilmektedir.
Hubble HH30’daki parlaklık ve jet değişimlerini 1995 ile 2000 yılları arasındaki Geniş alan Kamerası 2’nin gözlemleriyle göstermişti. V1213 Tauri’nin güçlü manyetik alanı iki dar geçit oluşturarak yıldızın manyetik kutuplarınca hızlanan jetleri oluşturur. Böylece huni şeklinde bir gaz yapısının görülmesine neden olur.
Bu görüntünün bir versiyonu Hubble’ın Gizli Hazineleri projesinde Judy Schmidt’e üçüncülük getirmişti.
HL Tauri ve çevresindeki gezegen oluşum diskinde yaşanan olağanüstü durum Avrupa Güney Gözlemevi tarafından ayrıntılı bir şekilde incelendi. Bu gözlemler gezegen oluşum disklerinde neler olup bittiğini ortaya koyan çok önemli bir çalışmayı ortaya çıkardı.
Notlar
[1] Güçlü manyetik alanları ve güçlü rüzgârlarıyla genç ve dönme hızı yüksek olan XZ Tauri ile HL Tauri ders kitaplarında anlatılan T Tauris sınıfı örnekleridir. Bu yıldızlar çekirdeklerindeki hidrojen füzyonunu yakmak için gerekli sıcaklığa henüz ulaşmamışlardır. Güneş gibi bir yıldıza dönüşebilmeleri için yaklaşık 100 milyon yıla daha ihiyaçları vardır.
