NASA’nın Swift X-Işını Teleskopu verilerini inceleyen gökbilimciler yavaş dönen bir nötron yıldızı keşfetti. Bu tür keşifler yoğun yıldız artıklarının yapı ve özelliklerini anlamak açısından önemli.
Bir nötron yıldızı yakıtı bittikten sonra ağırlığı altında çöken ve dış katmanlarını süpernova patlaması atan yıldızın yoğun çekirdeğidir. Kendi çevresinde dakikada ortalama 43.000 kez dönebilen nötron yıldızları Dünya’nın manyetik alanının trilyon katı güçte bir alana sahiptir. Nötron yıldızı içinde alacağınız bir çay kaşığı madde Dünya’da milyarlarca ton kütleli olacaktır.
Keşfedilen 1E 2259+586 adlı nötron yıldızı Kraliçe takımyıldızı yönünde yaklaşık 10.000 ışık yılı uzaklıktadır. Bu çok güçlü manyetik alana sahip, zaman zaman yüksek enerjili patlamalar gerçekleştiren ya da üreten magnetar adlı bilinen iki düzine nötron yıldızı türünden biridir.
1E 2259+586 magnetarının Temmuz 2011 ile Nisan 2012 arasındaki gözlemlerine göre her yedi saniyede bir tur ya da başka bir ifadeyle dakikada sekiz tur atacak kadar yavaş dönmektedir.
Maddenin atom çekirdeği birkaç kat daha sıkıştırılmış durumdaki nötron yıldızlarını anlamak için bu keşifler önemlidir. Dünya üzerindeki hiçbir laboratuarda nötron yıldızlarındaki yoğunluk elde edilemez.
Nötron yıldızlarının iç yapısı tam bir bulmacadır. Mevcut kuram bir nötron yıldızının kabuğunun elektron ve iyon karışımından oluştuğunu söyler. Kabuğun yüzeyi maddenin en tuhaf halinde, süper akışkan olup sürtünmesizdir ve yüksek enerjili parçacıkları hızlandıran manyetik alana sahiptir.
Parçacık akışı kabuktaki enerjiyi boşaltır. Kabuk ters dönerken içerideki sıvı bu hareketi yavaşlatır. Kabuk yüksek basınç altında olduğundan kırıklar ve çökmeler başlar. Bu durumda bir X-ışını patlaması oluşur ve yıldız iç dinamiklerinden kaynaklanan itmeyle dönme hızını arttırır.
Nötron yıldızının dönme hızındaki yavaşlamayı bu kuram açıklayamamaktadır.
21 Nisan 2012’de 1E 2259+586 yoğun X-ışınları yaymaya başladı. Bilimciler 36 milisaniye süren yüksek enerjili bu ışığın ve bunun sonucunda magnetarın yavaşladığını düşünüyor.
