Geçenlerde bir öğrencim doğu ufkunda parlak kırmızımsı bir yıldız gördüğünü söylemişti. Ben de gördüğünün büyük bir olasılıkla yıldız değil Mars gezegeni olduğunu belirtmiştim. O da “sadece o kadar mı görünüyor” diyerek şaşırmıştı. Evet ,sadece o kadar; ama çıplak gözle görüp görebileceği en büyük Mars’ın bu olacağını söylemeyi unutmuşum.
Mars, 2014 yılına kadar Dünya’ya bu kadar yakın olmayacak. Bu nedenle bu birkaç günün değerini bilmek gerekiyor (Ama hava çok soğuk dediğinizi duyar gibiyim). Evet Mars, her sene Ağustos ayında gelen düzmece e-posta bilgisine göre -Dolunay- kadar olmasa da doğu ufkunda kırmızı-turuncu rengiyle parıldıyor. Mars 27 Ocak’ta Dünya’ya 99 milyon km kadar uzaklıkta bulunacak. Mars bu tarihte, 2008-2014 yılları arasındaki en büyük görünüme ulaşacak.
Mars’ın parlaklığı -1.3 olacak. Bu haliyle -1.44’lük Sirüs’tan daha parlak görünecek. Teleskobunuz varsa Mars’ın kutupları üzerindeki beyaz noktaları görebilecek misiniz bakalım. Bir deneyin.
Burada çıplak gözle de birşeyler yapmayı deneyebilirsiniz. Örneğin bir gezegenle bir yıldızı ayırmanın yollarından biri şudur: Yıldızlar göz kırpar, ama gezegenler kırpmaz. Yani yıldızların ışıkları sanki yanıp söner gibi görünür. Gezegenlerde ise bu görülmez. Bu bilgi doğru ise Mars’ın ışıklarının yanıp sönmediğini görmeniz gerekiyor.
Yapabileceğiniz bir başka basit gözlem ise, gözünüzü yıldızların parlaklık derecesine alıştırma çalışması olabilir. Sirüs yıldızını bulun ve onun parlaklığı ile Mars’ın parlaklığını kıyaslayın. Arada çok küçük de olsa bir fark olduğunu bir süre göreceksiniz. Bu parlaklık alıştırmasını bir ay boyunca tekrar ederseniz, Mars’ın parlaklığının bir süre sonra azalmaya başladığını, ama Sirüs’ün -aslanlar gibi- aynı parlaklıkta saydığını görebilirsiniz. Bu da ilginç bir tecrübe olabilir.
Mars ile Dünya her 26 ayda bir karşı konuma gelirler. Mars 2003 yılında (sözkonusu e-postanın çıktığı yıl) Dünya’ya çok yaklaşmıştı ve aralarında sadece 56 milyon km olmuştu. Ama bu uzaklık bile, Mars’ın bırakın Dolunay’ı, Ay’ın üzerindeki büyük bir krater kadar bile görünmesine neden olmayacak bir uzaklıktır.
