Şili’deki Gemini Teleskopuyla 500 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızın çevresinde dolanan küçük, kayalık gezegen oluşumunu sağlayan tozlu yapı keşfi yapıldı. Yalnız keşfi bir farkı var. Güneş Sistemi’nin oluşumuna hiç de benzemeyen bir yapıda yoğun çarpışmalardan oluştuğu gözlendi.
Şimdiye kadar birçok yıldızın çevresinde dolanan sıcak toz ve gaz bileşenleri saptandı. Bu açıdan keşfedilen bir ilk değil. Ancak HD 131488 yıldızının çevresinde bulunan biraz farklı. Burada henüz bilinmeyen türde yıldıza yakın sıcak bir disk ve yıldızdan çok uzakta soğuk bir toz kütlesinin birbiriyle çarpıştığı bilgisi alındı.
HD 131488’in çevresinde bulunan tozun yapısını anlayabilmek için Gemini Teleskobuna kızılötesi görüntüleme aracı takılarak çeşitli veriler alındı. Güneş Sistemi’nde yaygın olarak bulunan çeşitli mineraller Dünya’da ve diğer gezegenlerde de bulunuyor. Yani bir yıldızın çevresindeki tozun yapısı ile yıldızın çevresinde dolanan gezegenlerin yapısı benzerlik göstermektedir. Bu bilgiden hareketle alınan veriler HD 131488 yıldızının çevresindeki tozun yıldıza ait olmadığı belirlendi.
Aslında bu tür tozlu yapılar Güneş gibi anakol üzerinde bulunan yıldızlarda gözlenir. HD 131488’de de tozlu yapının olması doğaldır. Doğal olmayan bu yapının soğuk ve yoğun olması. Burada gökbilimciler gözlenen yapının iki farklı gezegenin çarpışmasıyla oluşabileceğini belirtiyorlar.
HD 131488’deki toz gurubu yıldızına Dünya-Güneş uzaklığında bulunuyor. Yıldıza bağlı bir bir de soğuk tozlu yapı bulunuyor. Dünya-güneş uzaklığının
45 kat uzaklıkta yer alan soğuk küme, Güneş Sistemi’nde yeralan Kuiper Kuşağı gibi bir bölgeye denk geliyor. Güneş Sistemi’ndeki Kuiper Kuşağı Neptün’ün ötesinde bulunuyor. Bölgede birçok cüce gezegen bulunuyor.
Dr. Carl Melis’e göre; iç kısımdaki sıcak toz büyük bir olasılıkla karasal iki gezegenin çarpışması sonucunda oluşmuş. Yıldızdan çok uzaktaki toz katmanı ise yıldız oluşumundan kalma olup, hala üzerinde zaman zaman çarpışmalar oluşmaktadır.
HD 131488 yıldızı beş güneş kütleli olan bir yıldızdır. Yıldızdaki toz yapısından yeni gezegenler veya uyduları (Dünya-Ay gibi) oluşumları gerçekleşebilir. Bu nedenle yıldız sistemi izlenmeye devam edecek.
HD 131488 yıldızı Erboğa takımyıldızı’nda yeralıyor. Yıldızın büyüklüğü Güneş’in büyüklüğünün 3 katı kadar. Parlaklığı ise 33 güneş parlaklığında. Yıldız Erboğa’nın ortalama 10 milyon yıl yaşında olduğu sanılan üst kısmında yer alıyor. Bir kıyaslama yaparsak Güneş sistemi 4.6 milyar yıl yaşındadır. Yıldızın daha çok genç olduğu göz önünde tutulursa gezegen oluşumları yönünden bize çok bilgi verebilecektir.
Kaynak: Gemini
