1. Görüntü
12 Milyar yıl önce uzay neye benziyordu? Bu sorunun yanıtı için Hubble’dan yeni bir görüntü geldi: 12 milyar yıl önce evren. Fotoğrafta binlerce renkli gökada olduğu göze çarpıyor. Renklerin her biri farklı yaşları ön plana çıkarıyor.
Görüntü Hubble yerleştirilen Geniş Açılı Kamera (WFC3) ile Ekim 2009’da alındı. Görüntü kızılötesi, görünür ışık ve morötesi dalga boyuyla ile alınan fotoğraflarla elde edildi. Böylece rengarenk, oldukça net ve derinliğe sahip bir görüntü elde edilmiş oldu.
Görüntüde erken döneme ait gökadaların şekillerinin oluşmaya başladığı görülüyor. Gökadalar çarpışmalar ya da birleşmeler yoluyla spiral, eliptik veya düzensiz şekillere sahip olmaya başlamışlar. Bu küçük gökadaların bugünkü büyük gökadaların yapıtaşları olduğu kabul edilmektedir.
7500 Gökadanın görüldüğü fotoğrafta 1 milyar yıl öncesinin gökadaları ile 13 milyar yıl önceki gökadalar görülebiliyor. Büyük Patlamadan (Big Bang) yaklaşık 650 milyon sonra (veya 13 milyar yıl önce) oluşmuş olan gökadalar görüntüde kırmızı renkle kendini gösteriyor.
Fotoğrafta dikkati çeken bir başka unsur ise yıldız oluşumları. Gökadalarda yeni doğan mavi yıldızlardan bolca morötesi ışınım alan WFC3 kamerası, aynı zamanda 8-10 milyar yıl önce ortaya çıkmaya başlayan büyük gökadaları da turuncu renkte gösteriyor.
Görüntünün değişik oranları arasında gezinmek için tıklayınız.
Yüksek çözünürlükteki fotoğraf için tıklayın.
Kaynak: Hubble
2. Görüntü
İngiliz gökbilimciler Herschel Uzay Teleskobu verilerinden faydalanarak evrenin 12 milyar önceki boşluğu görüntülemeyi başardı. Çalışma ile evrenin, Büyük Patlama’dan yalnızca 1 milyar yıl sonraki hali gözler önüne seriliyor. Böylece Hubble’dan sonra Herschel ile de geçmiş zamana yolculuk yaparak, evrenin bebeklik anını görebildik. Üstelik görüntülerde 10 kat daha fazla gökada görüyoruz.
Şimdiye kadar yapılan teleskoplar içerisinde en büyük ve en yüksek maliyetli olanı Herschel Uzay Teleskobudur. Aracın üzerinde SPIRE, PACS ve HIFI olmak üzere üç kızılötesi kamera bulunuyor. Herschel, 14 Mayıs 2009’da Planck Uzay aracıyla birlikte yeni bir roket olan Ariane-5 ile fırlatıldı. Araç dünyadan 1.5 milyon km uzaklıktaki yörüngesine oturdu. Herschel verileri Herschel Çok Katmanlı Çokbüyük Gökada Araştırması (Herschel Multi-tiered Extragalactic Survey-HERMES) tarafından değerlendiriliyor. HERMES ile günümüzden 12 milyar yıl önce oluşmaya başlamış ilk gökadaların yüzbinlercesini keşfedip bir harita oluşturmak amaçlanmaktadır. Herschel’den alınan bu ilk sonuçları SPIRE kamerasıyla elde edilmiştir. Sonuçların incelenmesine Kanada Uzay Ajansı’da (CSA) destek vermektedir.
SPIRE kızılötesi kamerası, evrenin en uzak ve soğuk toz bulutları arasındaki yıldız oluşum bölgelerinin ayrıntılarını ortaya çıkarır. Kameradaki üç ayrı renk filtresiyle sıcaklık ölçümleri de yapılabilmektedir. Her renk ayrı bir sıcaklık değerine karşılık gelir. Bu çok uzaktaki bölgelerin biçimleri, fiziksel koşullarından yararlanılarak yıldızların oluşumları hakkında bilgi edinilir.
Herschel’in görevi gökadaların ve tabi ki Samanyolu’nun nasıl oluştuğunu, günümüze kadar nasıl ulaştıklarını ve nasıl büyüdüklerini ortaya çıkarmaktır.
Evrenin 13.7 milyar yıl yaşında olduğu düşünülüyor. Herschel elde edilen görüntü ise 12 milyar yıl öncesini kapsıyor. Teleskoptaki SPIRE kamerasıyla sırasıyla 0.25, 0.35 ve 0.5 mm’lik dalga boylarında görüntü alındı. Bu yöntemle Herschel’in 100 000’in üzerinde gökada keşfetmesi bekleniyor. Bu gökadaların büyük bir kısmı 10 milyar yıl yaşında olacak. Başka bir ifadeyle büyük patlamadan 3-4 milyar yıl sonra oluşmuş gökadaları görebileceğiz.
Kaynak: Science Daily
doğumu izlemek bu olsa gerek…