NASA’nın 1976 Viking görevi ve 2008’deki Anka Kuşu (Phoenix) görevleri Mars toprağında karbon içerikli kimyasal yapıların olduğunu gösterdi. Çalışma için Viking verileri tekrar incelendi.
NASA’nın Ames Araştırma Merkezi’nden Chris McKayı: “Bu Mars’ta yaşamın varlığı hakkında herhangi bir şey söylemez, ama bu kanıtları yanıtlamak da sorunun yanıtı için önemli” diyor.
Viking aracı Mars toprağında klor bileşikleri olan klorometan (metil klorür) ve diklorometan bulunmuş ve bunun ‘topraktaki akışkan maddeleri temizlediği’ şeklinde yorumlanmıştı. Bu maddelere ek olarak Anka Kuşu’da toprakta Şili’nin çöllerinde organik maddenin çekilmesini sağlayan perklorat’ın olduğunu ortaya çıkarmıştı.
Ulusal Meksika Özerk Üniversitesi’nden Rafael Navarro Gonzálezi: “Bu sonuçlar Viking’in incelediği Mars toprağında sadece organik bileşiklerin değil perklorat gibi maddenin bulunduğunu da gösterir” diyor.
Organik maddeler biyolojik ya da biyolojik olmayan yollarla oluşabilir. Birçok göktaşı 5 milyar yıldır hem Dünya’ya hem de Mars’a organik maddeler taşımaktadır. Mars’taki bulunan organik bileşikler burada yaşamın olduğu anlamına gelmez. Viking aracının saptadığı bu maddeleri göktaşları getirmiş olabilir.
“Viking aracı organik bileşikleri eksik bulmuştu. Biz yıllardır bu eksik parçanın peşindeydik. Anka Kuşu perkloratı bularak bulmacayı tamamladı. Bu Viking’ten bu yana Mars’ta yapılan en önemli keşiftir” diyor McKay. Perklorat, klor ve oksijen iyonlarının oluşturduğu güçlü bir bileşiktir. “Organik bileşikler perklorat olmasaydı milyonlarca yıldır orada dururdu. Ama perklorat organik bileşikleri hızla yok eden bir maddedir.”
Bu yorum Navarro González ve dört kişiden oluşan ekibinin organik madde kaybına ilişkin Viking’in algılamasında bir sorun olmadığını bunun başka bir şekilde yorumlanması gerektiğini öne sürdüler. Ekip toprağı kirleten maddenin klor bileşikleri olduğunu belirttiler. Mars görevlerinin ve Mars meteorlarının bu çalışmaya daha fazla yardımcı olacağı bekleniyor.
NASA’nın 2012 yılında Mars Bilim laboratuarı göreviyle Mars Deney ve İnceleme Aracını (Sample Analysis at Mars-SAM) kızıl gezegene gönderecek. SAM, Viking ve Anka Kuşu’nun tersinde yüzeyde gezebilecek. Böylece daha fazla toprak ve kaya örneklerini inceleyip test edebilecek. SAM Viking’e göre daha gelişmiş olacağından Mars toprağındaki organik bileşiklerin olup olmadığını daha hassas bir şekilde söyleyebilecek.
Mars toprağındaki biyolojik organik bileşiklerin varlığı kanıtlanması, bu moleküllerin DNA gibi yapılarının kontrol edilmesiyle sağlanabilir. “Eğer böyle bir yapı yoksa bileşiğin farklı bir yolla oluştuğunu düşünmek gerekecek” diyor McKay.
Kaynak: NASA-JPL
