Gökbilimciler 14 soğuk yıldızı görüntüledi. Herhangi bir teleskopla görülemeyen soğuk ve soluk olan bu yıldızlar aslında yıldız olmayı başaramamış kahverengi cücelerdir. Spitzer uzay teleskopu kızılötesi görüş yeteneği sayesinde bu yıldızları görmeyi başardı.
Şimdiye kadar bu nesnelerden çok azı keşfedilebildi. Sıcaklıkları 450-600 Kelvin (180-350 C derece) arasında olan bu yıldızlar çoğu kez başka bir yıldızın çevresinde dolanan gezegen ile karıştırılır.
Bu soğuk küreler yakın zamana kadar görüntülenemedi. Ancak gelişen teknolojinin de yardımıyla artık ortaya çıkmaya başladılar. NASA’nın Geniş Alan Kızılötesi Tarayıcısı (WISE) ile bu nesnelerden yüzlercesinin bulunması bekleniyor. Spitzer daha lokal bölgeleri tararken, WISE daha geniş alanları taraması için tasarlanmıştır. İşte bu keşifte WISE ile Spitzer’in ortak çalışmasıyla geldi. WISE’nin Çoban takımyıldızında (Boötes) işaretlediği alana bakan Spitzer kahverengi cüceler olduğunu bildirdi.
NASA’nın Jet Motorları Laboratuvarı’ndan (JPL) Peter Eisenhardt: “Çevremizi kuşatmış olabilecek kahverengi cüceleri bulmak için WISE her yere bakıyor. Bize en yakın yıldız olan Proxima Centauri’den bile daha yakında kahverengi cüceler olabilir” diyor.
Kahverengi cüceler yıldızlar gibi gaz ve toz bulutlarının çökmesiyle oluşur. Ama yeterli kütleye ulaşamadıklarından nükleer tepkimeleri yetersiz kalır ve bu nedenle çok sönüktürler. Bilinen en küçük kahverengi cüce 5-10 Jüpiter kütlesindedir ki bu bile bilinen bazı gaz devi ötegezegenlerden daha küçük olduğunu gösterir. Kahverengi cücelerin iç sıcaklıkları zaman içinde soğur. Bu nesnelerin varlığı ilk kez 1995’te doğrulandı.
Spitzer’in keşfettiği kahverengi cüceler 1500 Kelvin dereceden daha soğuk olarak nitelendirilen T sınıfına giriyor. Bunların bazıları henüz üyesi olmayan Y sınıfında bile olabilir. T ve Y sınıfları tüm yıldızların sınıfında altta yer alıyor. O sınıfı en büyük yıldızlar için kullanılırken Güneş’in sınıfı G’dir.
WISE ekibinden Davy Kirkpatrick: “Güneş’ten çok uzakta ve Güneş’in çevresinde dolanan Neptün büyüklüğünde ya da daha büyük boyutlarda soğuk kahverengi cüce bulabiliriz. Bu göz ardı edilmemeli” diyor.
Spitzer tarafından yüzlerce ışık yılı uzaklıkta bulunan 14 kahverengi cüce, Dünya üzerinde kurulu teleskoplara takılan tayf ölçümleriyle onaylandı. Bunların varlığı Güneş’ten 25 ışık yılı uzaklığa kadar yüzden fazla kahverengi cüce olabileceğini akla getiriyor. WISE yeterince yakın bölgeleri de tarayarak bu nesneleri aramaya devam ediyor.
Eisenhardt: “WISE bizim Güneş’in çevresiyle ilgili görüşümüzü değiştirebilir. Daha yakınlarımızda bu nesnelerden bulabilir ve onların bir gezegen sistemi olduğunu da ortaya çıkarabiliriz” diyor.
Kaynak: Spitzer
