Genç ve Karmaşık Bir Gezegen Diski

HR 8799’daki toz diski yaklaşık 2000 GB* kadar çapa sahip bir alanı kaplıyor. Bu alanda 39 GB’lik Plüton’un yörüngesi sadece bir nokta kadar gösterilebiliyor.

Bizim gezegenler, şu anki yörüngelerine otururken çok sayıda cismi etkilemiş, onlara sağa sola fırlatmıştır. NASA’nın Spitzer Uzay Teleskopu genç bir yıldızın çevresinde bazı anormallikler olduğunu bildirdi. Bölgede yeralan genç gezegenlerin yıldızın çevresinde dolanan küçük cisimleri ve kuyrukluyıldızları rahatsız ettiği, onlarla çarpışarak toz halesinde görünür olmak için uğraştıklarını düşündüren bir keşfi gerçekleştirdi.

Gözlenen yıldız üç gezegeni olan HR 8799. Yıldızın Kasım 2008’de üç gezegeni olduğu bulunmuştu. Gezegenler dünya üzerinde kurulu olan Keck ve Gemini Gözlemevleri’nden ayrı ayrı görüntülendi. Bu aslında önemli bir haber. Sebebi ise daha önce sadece Fomulhaut yıldızının gezegeneninin Hubble ile görüntülenmesiydi. Bulunan 450 dolayındaki gezegenden sadece Fomulhaut’un fotoğrafı elimizdeyken, şimdi üç gezegenin daha gerçek görüntüsüne daha kavuştuk. Üstelik bu gezegenlerin görüntüleri uzay teleskoplarıyla da alınmadı. Gezegenler 7-10 Jüpiter kütlesinde. Hem Fomalhaut hem de HR 8799 Güneş’ten daha büyük olan genç yıldızlardır.

Gökbilimciler daha önce 25 ışık yılı uzaklıktaki Fomalhaut yıldızının çevresinde dolanan gaz ve toz diskini hem Spitzer hem de Hubble Teleskoplarını kullanarak görüntülemeyi başarmışlardı. Benzer diskin HR 8799’da da olduğundan emin olamayan gökbilimciler Spitzer ile yıldızın toz diskini görüntülediler.

Arizona Üniversitesi’nden Kate Su, diski oluşturan toz bulutunun olağandışı olduğunu belirtiyor. Toz diskinin bizim Kuiper Kuşağı’ndaki kuyrukluyıldızlar gibi buzlu cisimlerin çarpışmasıyla oluşmuş olabileceğini düşündüklerini belirtiyor. Üç büyük gezegenin kütle çekimleri de bu cisimlerin birbirleriyle çarpışmalarına sebep olduğu da açıklanan fikirler arasında. Gökbilimciler bu çarpışmaların nedenininin üç gezegenin kesin yörüngelerine yerleşme çabalarının sonucunda oluştuğunu düşünüyorlar.

“Sistem çok karışıktır ve çarpışmadan dolayı püsküren toz, diske katılmaktadır. Bizi asıl heyecanladıran bu gezegenimsi disklerle görüntülenen gezegenler arasında bir bağ olup olmadığıdır. Biz uzun zamandır gezegenimsi diskleri araştırmaktayız. Ancak elimizde gezegenler ile diskler arasındaki bağlantıyı verebilecek yalnız Fomalhaut ve HR 8799 sistemleri bulunuyor” diyor Su.

Güneş Sistemimizin genç olduğu zamanlarda da benzer oluşumları yaşadı. Jüpiter ve Satürn’ün korumasındaki Dünya, çoğu kuyrukluyıldız çarpışmalarından kurtuldu. Buna karşılık kartopu gibi yüzeyi buz tutmuş bir kuyrukluyıldız sayesinde Dünya’nın, su ile tanışmış olduğuna inanılır.

Kaynak: Spitzer

GB*: Gök birimi. 1 GB=150 milyon km, Dünya-Güneş uzaklığı

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.