Avrupalı bilim insanları, NASA/ESA Hubble Uzay Teleskopu ile şimdiye kadar yapılmamış ölçüde kapsamlı bir çalışma yapıyor. Araştırmacılar ilk zamandan bu yana evrenin genişlemesini sağlayan kütle çekimini zayıf mercek etkisi yöntemini kullanan Hubble verileriyle inceleyecek.
Leiden Gözlemevi’nden Tim Schrabback liderliğindeki bir grup gökbilimci, Hubble verileriyle şimdiye kadar yaklaşık 446 000 gökadanın incelemesini bitirdi. Bunun için Hubble gelişmiş kamerasıyla 1000 saate yakın zaman içinde 575 görüntü aldı.
Hubble verilerine ek olarak dünya üzerinde kurulu teleskoplarla da 194 000 gökadanın kırmızıya kayma değerleri ölçüldü. Ekip üyelerinden Edinburg Üniversitesi’ndeki Patrick Simon: “Yaptığımız bu kapsamlı çalışmayla evrendeki görünmeyen yapılar hakkında da bilgi edinebileceğiz” diyor.
Çalışmada gösterilen titizlik ve evrenin geniş bir bölümünü kapsaması nedeniyle, genişleme hızını arttıran karanlık enerjinin gizemini ortaya çıkaracak. Genişlemeyi karanlık enerjiye bağlayan birçok çalışma bulunuyor. Bilim insanları, evrenin tarihsel sürecini, genişlemesini, maddeyi bir arada tutan kütle çekimini, genişleme hızını arttıran karanlık enerjinin sırlarını ortaya çıkarmak istemekteler. Bonn Üniversitesi’nden Benjamin Joachimi, “Karanlık enerji iki sebepten dolayı ölçümlerimizi etkiliyor. Birincisi gökada kümelerinin daha yavaş büyümesine yol açar, ikinci olarak da aralarındaki uzaklığı arttırarak genişleme yolunu değiştirir. Bizim incelememiz her iki sonuca da duyarlıdır” diyor. Paris Astrofizik Enstitüsü’nden Martin Kilbinger ise; “Çalışmamız ayrıca Einstein’ın Genel Görelilik Kuramını ve mercek etkisiyle alınan kırmızıya kaymayı da doğrulamaktadır” diyerek ekleme yapıyor.
Çalışmada hedeflenmiş olan gökadaların kırmızıya kayma değerleri ile evrendeki gökada dağılımına ilişkin harita da netleşmektedir. Bonn Üniversitesi’nden Jan Hartlab; “Gökadalar arasındaki uzaklığı ve bizim ile onlar arasındaki madde dağılımını daha net ölçebiliyoruz” diyor. Yine ekip üyelerinden Harvard Üniversitesi’nde görevli William High; “Şimdiye kadar yapılan çalışmaların çoğu göğüs röntgen filmi gibi 2D (2 boyutlu) idi. Bizim çalışmamız ise insan iskeletini görmek gibi 3D (3 boyutlu)’dir. Böylece karanlık maddenin evrendeki evrimini tıpkı genç bir iskeletin olgunlaşıncaya kadar ki filmini izlemek gibi gözlemleyebiliyoruz” diyerek örnekliyor.
Gökbilimciler özellikle kozmos incelemesini seçtiler. Çünkü evrenin seçilen küçük bir örneği büyük yapıyı temsil etmektedir. İleride bir gün birileri bu çalışmayı alıp daha büyük alanlara uygulayarak resmin daha da genişlemesini sağlayabilir.
Kaynak: NASA/ESA Hubble
